Εκτινασσόμενος δάκτυλος (trigger finger) ονομάζεται η πάθηση κατά την οποία κάποιο από τα δάκτυλα του χεριού εμφανίζει δυσκολία και πόνο κατά την κίνηση και συγκεκριμένα “κλειδώνει” σε κάμψη και εκτινάσσεται κατά την έκταση.
Εκτινασσόμενος δάκτυλος : γιατί συμβαίνει
Σε κάθε δάκτυλο του χεριού υπάρχουν δύο τένοντες. Ο εν τω βάθει καμπτήρας και ο επιπολής. Οι τένοντες του αντίχειρα ονομάζονται βραχύς και μακρός. Οι τένοντες αυτοί κινούνται μέσα σε ινώδη έλυτρα (τούνελ). Τα έλυτρα είναι πιθανό είτε λόγω της φυσικής φθοράς του οργανισμού είτε λόγω της συνεχούς καταπόνησης να υποστούν πάχυνση. Η πάχυνση με τη σειρά της ενδέχεται σε ορισμένα σημεία να ασκεί πίεση στους τένοντες. Οι τένοντες εξ αιτίας της πίεσης αυτής παρουσιάζουν διόγκωση και έτσι προκύπτει το φαινόμενο του εκτινασσόμενου δακτύλου.
Εκτινασσόμενος δάκτυλος : ποια είναι τα αίτια για την εμφάνισή του
Αν και η πάθηση θεωρείται ιδιοπαθής ωστόσο ενδέχεται να οφείλεται και σε υπερβολική καταπόνηση του χεριού η οποία έχει ως συνέπεια πάχυνση και στένωση στο ινώδες έλυτρο του καμπτήρα τένοντα. Η καταπόνηση αυτή έχει ως αποτέλεσμα τη διόγκωση του τένοντα και τη συνακόλουθη στένωση του ελύτρου. Σπανιότερα ο εκτινασσόμενος δάκτυλος προκύπτει λόγω του σχηματισμού οζιδίου στον τένοντα από κάποιο τυχαίο τραυματισμό. Άλλες αιτίες που ευθύνονται για την εμφάνισή του είναι :
- Η ρευματοειδής αρθρίτιδα
- Ο σακχαρώδης διαβήτης
- Η εκ γενετής στένωση του ελύτρου
- Ορισμένες ορμονικές διαταραχές
Εκτινασσόμενος δάκτυλος : ποιοι έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν την πάθηση
Ο εκτινασσόμενος δάκτυλος εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα στο γυναικείο φύλο από ότι στο ανδρικό. Η ηλικιακή ομάδα που έχει περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσει την πάθηση είναι μεταξύ 40 και 60 ετών. Άλλες κατηγορίες που ανήκουν στις “λεγόμενες” ομάδες υψηλού κινδύνου είναι όσοι πάσχουν από :
- Ρευματοειδή αρθρίτιδα
- Ουρική αρθρίτιδα
- Σακχαρώδη διαβήτη
- Υποθυρεοειδισμό
- Υπερθυρεοειδισμό
- Τενοντίτιδα De Quervain
- Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα
- Επικονδυλίτιδα
- Υπακρωμιακή θυλακίτιδα
Εκτινασσόμενος δάκτυλος : συγγενής ή επίκτητος
Ο εκτινασσόμενος δάκτυλος χαρακτηρίζεται ως επίκτητος όταν προκύπτει κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής του ατόμου. Συγγενής ονομάζεται όταν το βρέφος γεννηθεί με αυτόν. Ωστόσο πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν πως δεν πρόκειται στην ουσία για συγγενή αλλά για επίκτητη πάθηση η οποία εμφανίζεται όταν το βρέφος συμπληρώσει περίπου 4 εβδομάδες ζωής. Ο εκτινασσόμενος δάκτυλος στα βρέφη αφορά συνήθως και τα δύο χέρια. Περίπου το 30% των βρεφών μετά τη συμπλήρωση του πρώτου έτους της ζωής τους θα αυτοϊαθούν ενώ το 70% θα χρειαστεί να προχωρήσει σε χειρουργική αποκατάσταση όταν ολοκληρώσει το δεύτερο ή το τρίτο έτος προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο της μόνιμης σύγκαμψης των δακτύλων.
Εκτινασσόμενος δάκτυλος : ποια είναι τα συμπτώματα
Το χαρακτηριστικότερο σύμπτωμα είναι η αναπήδηση του τένοντα κάθε φορά που το άτομο προσπαθεί να κάνει οποιαδήποτε κίνηση η οποία συνοδεύεται από έντονο πόνο. Έτσι το δάκτυλο ενδέχεται να κολλήσει είτε σε κάμψη είτε σε έκταση. Τα δάκτυλα που επηρεάζονται με σειρά συχνότητας είναι ο αντίχειρας, ο δείκτης το μεσαίο δάκτυλο και σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις το μικρό. Το φαινόμενο του εκτινασσόμενου δακτύλου μπορεί να αφορά περισσότερα του ενός δάκτυλα. Εάν η πάθηση αμεληθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα το δάκτυλο δεν μπορεί να “ξεκλειδώσει” ακόμη και με υποβοήθηση.
Με ποιον τρόπο γίνεται η διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται με βάση το ιστορικό του ασθενή και τα ευρήματα του κλινικού ελέγχου. Συνήθως δεν απαιτούνται περαιτέρω εξετάσεις. Κατά την επίσκεψη στο ιατρείο ο ορθοπεδικός ζητά από τον ασθενή να πραγματοποιήσει κάμψεις και εκτάσεις του δακτύλου προκειμένου να διαπιστώσει εάν κλειδώνει κατά την κάμψη και εάν ακολουθείται από εκτίναξη κατά την έκταση. Παράλληλα μέσω της ψηλάφισης στη βάση του δακτύλου ο ορθοπεδικός θα διαπιστώσει εάν υπάρχει φλεγμονή ή διόγκωση.
Εκτινασσόμενος δάκτυλος : Θεραπεία
Συντηρητική αντιμετώπιση
Ο εκτινασσόμενος δάκτυλος στα αρχικά στάδια αντιμετωπίζεται κατά κανόνα συντηρητικά. Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει:
- Ανάπαυση
- Επιθέματα πάγου
- Διακοπή κάθε επιβαρυντικής δραστηριότητας
- Συστηματική αγωγή με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη
- Εφαρμογή ειδικού νάρθηκα ώστε να κρατείται το δάκτυλο σε κάμψη για περίπου 6 εβδομάδες
- Εγχύσεις κορτιζόνης στο έλυτρο του καμπτήρα τένοντα (Απαιτούνται τρεις δόσεις)
- Θεραπεία με αυξητικούς παράγοντες PRP (Platelet Rich Plasma). Πρόκειται για μια καινοτόμο θεραπεία χωρίς κανέναν κίνδυνο παρενεργειών αφού ουσιαστικά “εκμεταλλεύεται” την ίδια την ικανότητα του οργανισμού για την αποκατάσταση της βλάβης.
Χειρουργική αντιμετώπιση
Στην περίπτωση που η πάθηση επιδεινώνεται και τα συμπτώματα περιορίζουν σημαντικά τον ασθενή παρά τη συντηρητική θεραπεία, τότε ο εκτινασσόμενος δάκτυλος αντιμετωπίζεται χειρουργικά. Η τεχνική που επιλέγεται είναι ελάχιστα παρεμβατική. Πραγματοποιείται υπό τοπική αναισθησία και η διάρκειά της είναι περίπου 15 λεπτά. Ο ασθενής επιστρέφει σπίτι του μετά από 2 ώρες. Δεν υπάρχει απολύτως κανένας κίνδυνος επιπλοκών καθώς η διάνοιξη δεν επηρεάζει τη λειτουργικότητα του δακτύλου.
Κατά την επέμβαση ο χειρουργός πραγματοποιεί μια ελάχιστου μήκους τομή (1 με 2 εκατοστά) στη βάση του δακτύλου και στη συνέχεια προχωρά στη διάνοιξη του ελύτρου και την απελευθέρωση του τένοντα ώστε να μπορεί να κινείται φυσιολογικά χωρίς εμπόδια.
Όπως όλες οι χειρουργικές επεμβάσεις έτσι και η συγκεκριμένη απαιτεί ο ασθενής να είναι προσεκτικός στις κινήσεις του μέχρι την αφαίρεση των ραμμάτων που γίνεται μετά από περίπου 10 ημέρες. Ο μετεγχειρητικός πόνος είναι ήπιας έντασης και κατευνάζεται με απλά αναλγητικά. Όταν αφαιρεθούν τα ράμματα ο ασθενής είναι σε θέση να επιστρέψει κανονικά στην εργασία και τις υπόλοιπες δραστηριότητές του.