Η αρθροσκόπηση γόνατος είναι μία ελάχιστα επεμβατική χειρουργική μέθοδος, η οποία έχει ευρεία εφαρμογή παγκοσμίως. Υπολογίζεται πως κάθε χρόνο πραγματοποιούνται περίπου 4.000.000 επεμβάσεις σε ολόκληρο τον κόσμο, οι οποίες χαρακτηρίζονται από υψηλότατα ποσοστά επιτυχίας.
Αρθροσκόπηση γόνατος : ιστορικά στοιχεία
Το 1920 άρχισαν να πραγματοποιούνται στην Ιαπωνία οι πρώτες επεμβάσεις αρθροπλαστικής. Το 1959 ο Ιάπωνας ορθοπεδικός Watanabe εφηύρε το πρώτο αρθροσκόπιο, το οποίο όμως είχε μόνο διαγνωστική χρήση. Ο Αμερικανός O’ Connor στις αρχές της δεκαετίας του 1970 εξέλιξε και τελειοποίησε το αρθροσκόπιο, το οποίο χρησιμοποίησε σε χειρουργικές επεμβάσεις. Όσον αφορά την Ελλάδα η πρώτη αρθροσκόπηση γόνατος πραγματοποιήθηκε από τον ορθοπεδικό-χειρουργό Βουκαλή στη Θεσσαλονίκη το 1979.
Αρθροσκόπηση γόνατος : τι είναι
Με τον όρο αρθροσκόπηση γόνατος εννοούμε την ελάχιστα επεμβατική χειρουργική τεχνική κατά την οποία η άρθρωση προσεγγίζεται με τη βοήθεια μιας ειδικής μικροκάμερας (αρθροσκόπιο), η οποία συνδέεται σε οθόνη υψηλής ευκρίνειας, παρέχοντας στο χειρουργό τη δυνατότητα να μπορεί να έχει πληρέστατη εικόνα του εσωτερικού της άρθρωσης ούτως ώστε να μπορεί να αποκαταστήσει οποιαδήποτε βλάβη με μεγαλύτερη ευκολία και σε πολύ λιγότερο χρόνο.
Αρθροσκόπηση γόνατος : λίγα λόγια για την ανατομία της περιοχής
Η άρθρωση του γόνατος αποτελείται από τρία οστά, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους :
- το μηριαίο οστό
- το οστό της κνήμης
- την επιγονατίδα
Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες και ισχυρότερες αρθρώσεις του ανθρωπίνου σώματος, η οποία είναι κατασκευασμένη με τέτοιον τρόπο ώστε να μπορεί να αντέχει τις πιέσεις που δέχεται σε καθημερινή βάση.
Τα τρία οστά της άρθρωσης εφάπτονται μεταξύ τους και καλύπτονται από τον αρθρικό χόνδρο. Ο αρθρικός χόνδρος έχει ως κύρια λειτουργία την προστασία των οστών από τη μεταξύ τους τριβή. Το εσωτερικό της άρθρωσης καλύπτεται επίσης από τον αρθρικό υμένα από τον οποίο εκκρίνεται το αρθρικό υγρό προς διευκόλυνση των κινήσεων. Στο εσωτερικό της άρθρωσης υπάρχει ο έσω και ο έξω χιαστός σύνδεσμος, ο πρόσθιος και ο οπίσθιος μηνίσκος κτλ. Εάν κάποιο από τα στοιχεία της άρθρωσης υποστεί κάκωση ή αλλοίωση τότε η άρθρωση καθίσταται προβληματική και χρήζει άμεσης ιατρικής παρέμβασης.
Αρθροσκόπηση γόνατος : σε ποιες περιπτώσεις ενδείκνυται
Η αρθροσκόπηση γόνατος ενδείκνυται για τις ακόλουθες περιπτώσεις :
- Ρήξη πρόσθιου χιαστού
- Ρήξη οπίσθιου χιαστού
- Αλλοιώσεις στον αρθρικό χόνδρο
- Εξάρθρημα επιγονατίδας
- Μηνισκεκτομή
- Χονδροπλαστική
- Συρραφή μηνίσκου
Αρθροσκόπηση γόνατος : ανάλυση των κυριότερων περιπτώσεων
Ρήξεις χιαστών : Η αποκατάσταση γίνεται συνήθως μέσω αντικατάστασης του σχισμένου συνδέσμου με μόσχευμα προερχόμενο από τον ίδιο τον ασθενή, συνήθως από τον σύνδεσμο της επιγονατίδας.
Αλλοιώσεις αρθρικού χόνδρου : Η αποκατάσταση στις περισσότερες περιπτώσεις γίνεται μέσω ανάταξης και οστεοσύνθεσης χωρίς να ανοιχθεί η άρθρωση προκειμένου να αποφευχθεί η επιπλέον επιβάρυνση της περιοχής.
Ρήξη μηνίσκου : Για την αντιμετώπιση της ρήξης δεν αφαιρείται εξ ολοκλήρου ο μηνίσκος όπως γινόταν σε παλαιότερους μεθόδους αλλά μόνο το τμήμα που έχει υποστεί βλάβη. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις γίνεται συρραφή του σχισμένου συνδέσμου ώστε να μην αφαιρεθεί ούτε το τραυματισμένο τμήμα.
Εξάρθρημα επιγονατίδας : Η αντιμετώπισή του έγκειται στην ανακατασκευή ή στη συρραφή των συνδέσμων της επιγονατίδας.
Αρθροσκόπηση γόνατος : αναλυτικά η διαδικασία
Η αρθροσκόπηση γόνατος πραγματοποιείται με σχετική ευκολία εφόσον ο χειρουργός είναι εξειδικευμένος και εξοικειωμένος με τη συγκεκριμένη τεχνική. Κατά την αρθροσκόπηση γόνατος ανοίγονται δύο οπές μήκους 2 χιλιοστών έκαστη μέσα από τις οποίες εισέρχεται το αρθροσκόπιο. Ο χειρουργός παρακολουθεί το εσωτερικό της άρθρωσης σε μεγέθυνση στην οθόνη και με τη βοήθεια ειδικών μικροεργαλείων και εξαιρετικά λεπτούς χειρισμούς αποκαθιστά τη βλάβη. Εάν απαιτηθεί συρραφή τα ράμματα που χρησιμοποιούνται είναι βιοσυμβατά και απορροφώνται από τον οργανισμό. Η αρθροσκόπηση γόνατος διαρκεί περίπου μία ώρα και πραγματοποιείται ανάλογα με τη σοβαρότητα και την έκταση της βλάβης με επισκληρίδιο, τοπική ή σπανιότερα γενική αναισθησία.
Αρθοσκόπηση γόνατος : εξετάσεις που πρέπει να πραγματοποιηθούν
Πριν την αρθροσκόπηση γόνατος πρέπει να πραγματοποιηθούν οι παρακάτω εξετάσεις :
- γενική εξέταση αίματος
- ακτινογραφία θώρακα
- ηλεκτροκαρδιογράφημα
Στην περίπτωση που ασθενής ακολουθεί αντιπηκτική αγωγή θα πρέπει να ενημερώσει το χειρουργό γιατί θα χρειαστεί να διακόψει τη λήψη για λίγες ημέρες.
Αρθροσκόπηση γόνατος : υπάρχει κίνδυνος επιπλοκών;
Σε κάθε επέμβαση υπάρχει ο κίνδυνος να εμφανιστούν ορισμένες επιπλοκές. Στην αρθροσκόπηση γόνατος αν και εξαιρετικά σπάνιες οι επιπλοκές που ενδέχεται να προκύψουν είναι οι εξής :
- Θρόμβωση
- Λοίμωξη
- Δημιουργία αιματώματος
Τα συμπτώματα που μαρτυρούν πως έχει προκύψει κάποια επιπλοκή είναι :
- Η εμφάνιση οιδήματος
- Η αυξημένη ερυθρότητα
- Ο έντονος πόνος
- Ο υψηλός πυρετός
Εάν ο ασθενής παρουσιάσει κάποιο από τα ανωτέρω συμπτώματα θα πρέπει να επικοινωνήσει το συντομότερο δυνατόν με το γιατρό του. Αξίζει να σημειωθεί πως όλες οι συγκεκριμένες επιπλοκές είναι πλήρως αντιμετωπίσιμες.
Αρθροσκόπηση γόνατος : οι πρώτες ώρες μετά την επέμβαση
Ο ασθενής μετά την επέμβαση είναι σε θέση να περπατήσει χωρίς να χρειάζεται βακτηρίες μασχάλης (πατερίτσες). Ο μετεγχειρητικός πόνος είναι ήπιος και κατευνάζεται με τα κατάλληλα αναλγητικά. Συνήθως η παραμονή στο νοσοκομείο δεν είναι μεγαλύτερη των δύο ημερών. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο ασθενής παίρνει εξιτήριο είτε την ίδια ημέρα είτε το πρωί της επόμενης.
Αρθροσκόπηση γόνατος και φυσικοθεραπεία
Αμέσως μετά την αρθροσκόπηση γόνατος ο φυσικοθεραπευτής σε συνεργασία με το χειρουργό σχεδιάζει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας ώστε να αποκατασταθεί η λειτουργικότητα του γονάτου όσο το δυνατόν πιο σύντομα. Ο φυσικοθεραπευτής διδάσκει στον ασθενή πως να πραγματοποιεί σωστά στο σπίτι κάμψεις και εκτάσεις του γόνατος, ανυψώσεις του ποδιού, κινητοποιήσεις της επιγονατίδας κτλ. Μόνο σε ιδιαίτερα σοβαρές περιπτώσεις οι ασκήσεις πραγματοποιούνται από τον φυσικοθεραπευτή ειδικά όταν απαιτείται η συμβολή ειδικών μηχανημάτων.
Αρθροσκόπηση γόνατος : ποια είναι τα οφέλη
Η αρθροσκόπηση γόνατος χαρακτηρίζεται από πολλά οφέλη εάν τεθεί σε σύγκριση με την παλαιότερη μέθοδο της ανοιχτής επέμβασης. Συγκεκριμένα :
- Ο μετεγχειρητικός πόνος είναι ελάχιστος
- Η παραμονή στο νοσοκομείο είναι μικρότερη
- Η ανάρρωση πραγματοποιείται ταχύτατα
- Η επάνοδος στις συνήθεις δραστηριότητες γίνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα
- Οι ουλές είναι δυσδιάκριτες
- Η διάρκεια της επέμβασης είναι ελάχιστη
- Ο κίνδυνος επιπλοκών είναι εξαιρετικά σπάνιος