Με τον όρο ρήξη Αχίλλειου τένοντα εννοούμε το σοβαρό τραυματισμό του ισχυρότερου τένοντα του ανθρώπινου σώματος. Ο Αχίλλειος τένοντας συνδέει τη γαστροκνημία (γάμπα) με την πτέρνα και βρίσκεται στην οπίσθια πλευρά του ποδιού. Δημιουργείται από τη συμβολή του υποκνημιδίου μυ και του γαστροκνημίου μυ. Έχει μήκος περίπου 15 εκατοστά και περιβάλλεται από έλυτρο.
Ρήξη Αχίλλειου τένοντα : πως προκαλείται
Ο συγκεκριμένος τραυματισμός είναι δυνατό να συμβεί στον καθένα μας. Συνήθως όμως αφορά άτομα που είτε δεν είναι ιδιαίτερα δραστήρια και δείχνουν υπερβολικό ζήλο σε κάποιο άθλημα χωρίς να έχει προηγηθεί η απαιτούμενη προπόνηση, είτε επαγγελματίες αθλητές λόγω συνεχούς καταπόνησης είτε άτομα που ασκούν χειρωνακτική εργασία η οποία απαιτεί πολύωρη ορθοστασία.
Ρήξη Αχίλλειου τένοντα : ποιοι παράγοντες ενοχοποιούνται
Οι παρακάτω παράγοντες ενοχοποιούνται για τη ρήξη Αχίλλειου τένοντα:
- Η παρατεταμένη χρήση αντιβιοτικών, ιδίως της οικογένειας των κινολονών
- Η χρόνια χρήση κορτικοστεροειδών
- Οι διαταραχές στη μηχανική του άκρου ποδός
- Η υπερβολική καταπόνηση λόγω αθλητικής δραστηριότητας
- Η ύπαρξη ρευματοειδούς αρθρίτιδας
- Η ύπαρξη νεφρικής ανεπάρκειας
- Η εκφύλιση του Αχίλλειου τένοντα λόγω ηλικίας
- Το ιστορικό τενοντοπάθειας
- Η χρήση ακατάλληλων υποδημάτων
- Η απότομη αναπήδηση
- Χτύπημα στον τένοντα κατά τη διάρκεια αθλητικού αγώνα
- Πτώση από ύψος
- Τραυματισμός κατά τη βάδιση
- Υπερβολικό σωματικό βάρος
Ρήξη Αχίλλειου τένοντα : ποιους αφορά
Αφορά και τα δύο φύλα, έχει όμως ιδιαίτερη προτίμηση στο αντρικό. Αυτό συμβαίνει γιατί :
- μετά την ηλικία των 40 οι άντρες αθλούνται περισσότερο σε σχέση με τις γυναίκες
- λόγω της σωματικής τους διάπλασης ασκούνται ισχυρότερες δυνάμεις στον Αχίλλειο τένοντα
- οι γυναίκες λόγω των ορμονών και ιδίως των οιστρογόνων έχουν φυσική προστασία ως προς τους τραυματισμούς των τενόντων
Ρήξη Αχίλλειου τένοντα : ποια είναι τα συμπτώματα
Όταν κάποιος υποστεί ρήξη Αχίλλειου τένοντα αρχικά δεν θα αισθανθεί ιδιαίτερο πόνο. Η αίσθηση που θα έχει είναι σαν να έχει υποστεί λάκτισμα ή να του έχει πετάξει κάποιος μία πέτρα πίσω από τον αστράγαλο. Στην πορεία εάν η ρήξη είναι ολική δεν μπορεί να βαδίσει σωστά, να διατηρήσει την ισορροπία του και γενικότερα να επιτελέσει τις ανατομικές κινήσεις του άκρου ποδός.
Ρήξη Αχίλλειου τένοντα : με ποιον τρόπο γίνεται η διάγνωση
Η διάγνωση προκειμένου να επιβεβαιωθεί η ρήξη Αχίλλειου τένοντα πραγματοποιείται με σχετική ευκολία από έναν έμπειρο ορθοπεδικό. Κατά την επίσκεψη στο ιατρείο η ρήξη επιβεβαιώνεται μέσω της κλινικής εξέτασης εφόσον διαπιστωθεί οίδημα στην περιοχή, πόνος κατά την ψηλάφιση, ύπαρξη αιματώματος και κενό σημείο κατά μήκος του Αχίλλειου τένοντα. Για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση υπάρχουν διάφορες δοκιμασίες. Αυτή που επιλέγεται συνήθως είναι η δοκιμασία Thompson. Κατά τη δοκιμασία αυτή ο ασθενής ξαπλώνει σε πρηνή θέση (μπρούμυτα) στο εξεταστικό κρεβάτι, με τα πόδια του να προεξέχουν από αυτό και ορθοπεδικός αρχίζει να πιέζει με το χέρι του τη γαστροκνημία (γάμπα). Στην περίπτωση που ο τένοντας δεν έχει υποστεί ολική ρήξη, το πόδι θα κινηθεί πελματιαία. Εάν όμως η ρήξη είναι ολική τότε το πόδι δεν θα κινηθεί καθόλου παρά την πίεση που ασκεί ο ορθοπεδικός. Αξίζει να αναφερθεί πως ορισμένοι ασθενείς αν και έχουν υποστεί ολική ρήξη είναι σε θέση να πραγματοποιήσουν κάποια κίνηση κατά τη δοκιμασία, δεν μπορούν όμως να σταθούν στις μύτες των ποδιών τους.
Τη διάγνωση θα επιβεβαιώσει 100% ο περαιτέρω διαγνωστικός έλεγχος, ο οποίος έγκειται σε υπερηχογράφημα και μαγνητική τομογραφία.
Ρήξη Αχίλλειου τένοντα : θεραπευτική αντιμετώπιση
Η ρήξη Αχίλλειου τένοντα μπορεί να αντιμετωπιστεί με συντηρητική θεραπεία, ανοικτή χειρουργική επέμβαση ή διαδερμική συρραφή.
Συντηρητική αντιμετώπιση : Η ρήξη Αχίλλειου τένοντα αντιμετωπίζεται συντηρητικά τοποθετώντας γύψο κάτω από το γόνατο με το πόδι σε πελματιαία κάμψη για 4 εβδομάδες. Μετά την απομάκρυνση του γύψου, το πόδι τοποθετείται σε ειδικό νάρθηκα (μπότα) για άλλες 4 εβδομάδες και έπειτα συνιστάται η έναρξη εντατικού προγράμματος φυσικοθεραπείας. Η συντηρητική αντιμετώπιση προτιμάται σε άτομα άνω των 55-60 ετών, όταν η γενικότερη κατάσταση της υγείας τους δεν επιτρέπει την πραγματοποίηση χειρουργικής επέμβασης.
Ρήξη Αχίλλειου τένοντα : χειρουργική αντιμετώπιση
Στις περισσότερες των περιπτώσεων η ρήξη Αχίλλειου τένοντα αντιμετωπίζεται χειρουργικά γιατί ο ασθενής είναι σε θέση μετά την επέμβαση να επιστρέψει γρηγορότερα στις συνήθεις δραστηριότητές του. Η επέμβαση διαρκεί περίπου μία ώρα και πραγματοποιείται με τη βοήθεια χειρουργικού μικροσκοπίου. Απαιτείται η παραμονή στο νοσοκομείο για μία ημέρα. Μετά το χειρουργείο τοποθετείται ειδικός νάρθηκας σταθεροποίησης της ποδοκνημικής άρθρωσης για περίπου ένα μήνα. Συνιστάται να ακολουθήσει ο ασθενής πρόγραμμα φυσικοθεραπείας για γρηγορότερη αποκατάσταση.
Ρήξη Αχίλλειου τένοντα και φυσικοθεραπεία
Ο ρόλος της φυσικοθεραπείας είναι ιδιαίτερα σημαντικός είτε επιλεγεί η συντηρητική αντιμετώπιση είτε η χειρουργική. Ο φυσικοθεραπευτής σε συνεργασία με τον ορθοπεδικό θα οργανώσει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε ασθενή, το οποίο περιλαμβάνει :
- Θεραπευτικές μαλάξεις
- Ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης
- Κρυοθεραπεία
- Ηλεκτροθεραπεία
- Υδροθεραπεία
Ρήξη Αχίλλειου τένοντα : διαδερμική συρραφή
Η ρήξη Αχίλλειου τένοντα μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσω της διαδερμικής συρραφής. Πρόκειται για μία ελάχιστα παρεμβατική μέθοδο, η οποία διαρκεί περίπου μισή ώρα και χαρακτηρίζεται από τα εξής πλεονεκτήματα σε σύγκριση με την ανοιχτή χειρουργική μέθοδο :
- Έχει μικρή διάρκεια
- Ο χρόνος αναισθησίας είναι λιγότερος
- Οι τομές είναι μικρότερες
- Το αισθητικό αποτέλεσμα είναι καλύτερο
- Ο μετεγχειρητικός πόνος είναι ελάχιστος
- Η κινητοποίηση του ασθενή είναι ταχύτερη
- Ο κίνδυνος να προκύψουν επιπλοκές είναι μηδενικός