Η λέξη κύφωση προέρχεται από την λέξη κύφος που σημαίνει καμπούρα. Ως κύφωση ορίζεται η μη φυσιολογική κύρτωση της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης προς τα εμπρός. Πρόκειται για ένα από τα συχνότερα προβλήματα που αφορά εξίσου τα δύο φύλα και μπορεί να παρουσιαστεί οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ανθρώπου.
Κύφωση : τι είναι
Η σπονδυλική στήλη χαρακτηρίζεται από ορισμένα φυσιολογικά κυρτώματα, στον αυχένα, στο θώρακα και στη μέση. Όταν η θωρακική κύφωση είναι από 20 έως 45 μοίρες χαρακτηρίζεται ως φυσιολογική. Στην περίπτωση που η γωνία της κύφωσης είναι μεγαλύτερη των 45 μοιρών τότε η κύφωση θεωρείται παθολογική και χρήζει άμεσης ιατρικής παρέμβασης.
Κύφωση : σε ποιες κατηγορίες διακρίνεται
Η κύφωση διακρίνεται στις εξής κατηγορίες :
- νεανική ή γεροντική ανάλογα με την ηλικία που παρουσιάζεται
- εύκαμπτη ή δύσκαμπτη ανάλογα με το εάν η καμπύλη χαρακτηρίζεται από κίνηση
- ομαλή ή γωνιώδης ανάλογα με τη μορφή που εμφανίζει η παραμόρφωση
Η πιο συνηθισμένη κατηγορία είναι η εύκαμπτη κύφωση, η οποία μπορεί να διορθωθεί με σχετική ευκολία. Πιο σπάνια κατηγορία κύφωσης είναι η Sheuermann η οποία προκύπτει ως αποτέλεσμα της εκφύλισης των μεσοσπονδύλιων δίσκων. Εμφανίζεται σε νεαρές ηλικίες μεταξύ 12 και 14 ετών κυρίως σε αγόρια. Η αιτία της δεν έχει ακόμη γίνει γνωστή αλλά πιθανότατα οφείλεται σε γενετική προδιάθεση γιατί τα άτομα που διαγιγνώσκονται με αυτήν έχουν θετικό οικογενειακό ιστορικό.
Κύφωση : ιδιοπαθής ή δευτεροπαθής
Η κύφωση ενδέχεται να είναι ιδιοπαθής, δηλαδή να προκύπτει ως αποτέλεσμα γονιδιακών ανωμαλιών και να εμφανιστεί κατά την εφηβική ηλικία ή δευτεροπαθής και αν προκύπτει ως αποτέλεσμα οστεοπόρωσης, λοίμωξης της σπονδυλικής στήλης, όγκου, κάποιας φλεγμονώδους πάθησης ή εξ αιτίας κάποιου κατάγματος.
Κύφωση : πως γίνεται η διάγνωση
Η κύφωση μπορεί να διαγνωστεί εύκολα από έναν έμπειρο ορθοπεδικό μέσω της κλινικής εξέτασης. Κατά την εξέταση ο ασθενής καλείται να σκύψει προς τα εμπρός (Adam’s test) και ο γιατρός τον παρατηρεί από πλαϊνή θέση. Επιπλέον εξετάζει κατά πόσο υπάρχει βράχυνση των οπίσθιων μηριαίων και εάν ο ασθενής αισθάνεται πόνο στην σπονδυλική στήλη. Ακολουθεί ακτινολογικός έλεγχος προκειμένου να επιβεβαιωθεί η διάγνωση και να προσδιοριστεί το ακριβές μέγεθος της κύφωσης.
Εφηβική κύφωση : πως αντιμετωπίζεται
Η εφηβική κύφωση μπορεί να είναι λειτουργική ή τύπου Scheuermann. Το σημαντικότερο όλων είναι να γίνει σωστή διάγνωση ώστε να ακολουθηθεί η κατάλληλη θεραπεία.
Η λειτουργική κύφωση αντιμετωπίζεται με σχετική ευκολία μέσω κατάλληλων ασκήσεων, οι οποίες στοχεύουν στην ενδυνάμωση των μυών της πλάτης, στη διάταση των μυών του θώρακα και στη βελτίωση της στάσης του σώματος.
Η κύφωση τύπου Scheuermann αντιμετωπίζεται μέσω της εφαρμογής ειδικού κηδεμόνα και ενός εξειδικευμένου προγράμματος ασκήσεων Schroth και SEAS.
Η εφαρμογή του κηδεμόνα έχει ως στόχο την αποφόρτιση της προσθιας επιφάνειας των σπονδύλων ώστε να μπορούν να αναπτυχθούν φυσιολογικά τα οστά. Ο κηδεμόνας εφαρμόζεται μόνο σε εφήβους που η οστική ανάπτυξη δεν έχει ολοκληρωθεί και πρέπει να “φοριέται” τουλάχιστον 16 ώρες την ημέρα.
Το ειδικό πρόγραμμα ασκήσεων Schroth και SEAS περιλαμβάνει ασκήσεις οι οποίες ενδυναμώνουν τους στηρικτικούς μύες του κορμού, αντιμετωπίζουν τη δυσκαμψία καθώς επίσης και ασκήσεις ειδικού τρόπου αναπνοής, ο οποίος βοηθά στη θωρακική έκπτυξη.
Κύφωση : με ποιον τρόπο αντιμετωπίζεται
Η κύφωση αντιμετωπίζεται με τη βελτίωση της στάσης του σώματος. Η βελτίωση αυτή επιτυγχάνεται μέσω ενός ειδικού προγράμματος ασκήσεων ενδυνάμωσης των μυών που έχουν ως στόχο την ενεργητική επιμήκυνση της σπονδυλικής στήλης. Η εφαρμογή του κηδεμόνα στους ενήλικες επιλέγεται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις όπως πχ ένα κάταγμα στη σπονδυλική στήλη εξ αιτίας οστεοπόρωσης.
Κύφωση και χειρουργική επέμβαση
Η χειρουργική επέμβαση επιλέγεται ως έσχατη λύση σε περιπτώσεις όπου η κύρτωση της σπονδυλικής στήλης ξεπερνά τις 60 μοίρες και επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό την καθημερινότητα του ασθενή. Οι συνήθεις τεχνικές που εφαρμόζονται για τη διόρθωση της κύφωσης είναι η σπονδυλοπλαστική – κυφοπλαστική και η οπίσθια σπονδυλοδεσία με οστεοτομίες διόρθωσης της κυφωτικής παραμόρφωσης.
Κύφωση : λίγα λόγια για τις χειρουργικές επεμβάσεις
Η σπονδυλοπλαστική – κυφοπλαστική συνήθως εφαρμόζεται σε ασθενείς με οστεοπορωτικά κατάγματα ή μεταστατική νόσο. Κατά την επέμβαση γίνεται έγχυση ειδικού τσιμέντου προκειμένου να σταθεροποιηθεί το κάταγμα που υπάρχει (σπονδυλοπλαστική). Στην κυφοπλαστική ακολουθείται η ίδια μέθοδος με κάποιες επιπλέον ενέργειες για να αποκατασταθεί το ύψος του σπονδύλου.
Στην οπίσθια σπονδυλοδεσία γίνεται τοποθέτηση ράβδων και βιδών προκειμένου να σταθεροποιηθεί η σπονδυλική στήλη και να αποκατασταθεί η παραμόρφωση. Πριν τη διόρθωση ο χειρουργός έχει πραγματοποιήσει οστεοτομίες και έχει τοποθετήσει οστικά μοσχεύματα στη σπονδυλική στήλη. Τα μοσχεύματα είναι απολύτως συμβατά με τον ανθρώπινο οργανισμό και με την πάροδο του χρόνου ενσωματώνονται πλήρως.